Saturday, September 19, 2015

Rit-rovis nasot (Indicipline leads to terror)

Rit-rovis nasot zalear…..
                               - Necio D’Souza, Raia-Goa.

Fokot Rit-rovisi (Good manners) khatir ek vixex puroskar kiteak asona? Oso proxn zaite pavtti mhojea monant yeta. Khell, Sinema, Sahitya, songit, sonxodan, bravery, adi, adi gozalink dhorun puroskar ghoddlele astat. Bori kamgiri kel’le veaktik oxe torecho sonman melltta. Punn Rit-rovisi khatirui ek vegllo asonk zai aslo. Xanti (Peace) khatir aslelea ontor-raxttrik Nobel Prize puroskar-ant tea–tea monxache rit-rovisicho gunn aspavta. Fuddarak Rit-rovis puroskaranchi-i nirmiti zalear puro. Tori punn vorto bhovman hantun attapla, “Apli bhokti korteleank Sorvespor bhovman dita.”

Rit-rovis monxachea jivitant chodd gorjechi. Ti nasot zalear jivit koxai-koxem vhavon veta. Monis eksuro nhoy. To eka vixal somazacho bhag. Tea pasot mannsugechem jivit sarop chodd mhotvachem. Oxem na kelear khasa taka luskonn zata tem zalench, tech borobor somazakui luskonn zata. Kaim pavtti hem luskonn ekdom bhirankull asta. Zoso ki atankvad. Dusreank luskonn haddpant kaim zann aplea jivak khub sontos bhogtat. Aplem khuim pinzlam tem tankam disona punn dusreachem pinzunk huxar. Hem ummannem sompem zavpak mhozo ek khasgi onnbhov hanga manddttam.

Konknni chollvollint ek pezad monis asa zaka hanv fattlim 30 vorsam thavn vollkotam. Apnnakuch ek Konknnicho ponddit koso to jahir korit aila. Romi Konknnicho soddvonddar mhunn porgott korta. Kaim zann taka mathear gheun nachoitatui bi. Toso boro monis to. Kitlo boro tem fuddem kollttolem. Konknnichea eka prokaxon ghoracho dhoni-i to. Apunn ek rit-rovisecho nomuno mhonn borovpam korit asta. Aplea nemalleantlean to kaim zannachi borich vhoddvik gaita. He tache chomchea. Punn kaim zannacher to khor uzo onkit asta ani dusreancho abru-man uboita.

Apunn khub xanno, khub boro mhonn sangtana herank kochro korun soddtta. “Khoimchea santak kosleo vati pettovpak zai, hem hanv bhes borem zanna”- oxem to boddayen sangta. Mhonnge aplea adavak konnak ukholcho ani konnak maddovcho, hi kola taka bori somzota. Mhaka tem di, hanv tuka hem ditam; ho tachea jivitacho hetu. To magta tem dina zalear to tujer kontr zata. Dubav-viret aplea jivitant hannem sabar Santak favo tosleo vati pettoileat asteleo. Punn babddeak ekui sant proson’n zaunk na mhonn thavem zata. Babddeachea ghorabeak kedinch uzvadd pettlo na. Sabar zoddpeank angovnneanim va Devache kurpen bhurgeachem dennem favo zal’lem asa. Hea xannea monxak mat bapuy zavpachem bhag mell’lench na. Konnacho tori xirap lagonk na mhu? Dubav viret ho tache rit-rovisecho inam nhoy zalear kitem? Hannem mhaka khub dukh pavoilam. Bhogsonnem diunk hanv tor toyar asach. Hea fuddem tori hea budhvontan aplem jivit nittayer ghalchem, hoch mhozo anvddo. Devan taka borem ginean favo korchem, hench mhojem magnnem.

Hi ghoddnnim vachtana hanv konnachi tori sohanbuti (Sympathy) mellovpak sodtam, oxem konnech dhorchem nhoy. Dusreanchea adaracher patievn ravpachi mhaka sonvoy na. Mhozo rosto svotontrponnim tannuk mhaka boll asa. “Devak mandinant tea monxache khuxalkaient tum khuxal zainaka. Hangach tankam kheast laglea xivay ravchina mhonn ugddas dovor.”- Sirak 9:12.

Tea monxak lojek ghalpak hanv sodta oxem-i bi na, karann to adinch noitik ritin khala poddlolo asa. Mhozo hetu itloch ki heranim xadur (Alert) ravunk. Hea monxa bhair anikui khub zann dhongi amche modem asat. Romi Konknni xetrant tor chodduch asat. Konknniche soddvonddar mhonn miroitat te. Osleank varem ghalpak tanche kherit bhokt (Devotees) zollim mollim asat. Lhan-vhodd lolipopam khaun dhadoxi zatat. Punn oslea dhongeamchem raj chodd teomp togona, hem suria itlem khorem. Halinch Hindumchi askarinn Radhe maa urf Sukvinder Singh, aropanchea bonvreant buchkolltta hem chitr dis-rat TV-r dista. Tea adim Asaram Bapu-k prizavant koid kel’lo asa. Dhongiponn ek dis tori uzvaddak yetach.

Dekhun moniskullak rit-rovis nasot zalear luskonn donui vattanim zata. Sutt-butt nheslolo ek monis Gentleman dista asot punn to rit-rovisin vaddla mhunn khatri divop kottinn. Adhunik kallar jhanot nespi dadlo vo ostori, ut’tom sonskari (Well cultured) mhonn manpachi ek chal asa. Punn ho somoz khub chukicho mhonn bhov komi zannank kollon ailam. Sadim angllim nhespeamcher somazant add-nodor zata, hem ek asol sot. Bharot desacho Bap mhonn man zoddpi Mahatma Gandhijin, ek sadem dontor nheson jivit sarlam. Mother Thereza ani Abdul Kalam, hea dogi mahan monxanim mharog vo kimti vostram angar choddoilim nant. Rit-rovis zaun aslem tanchem khorem angvostr.

Eka vaddlelea monxachi Rit-rovis tachea vo tichea bhurgeaponnacher dhorleli asta. Nentti piray vortovta bore sonskar mellovpak ek mhotvacho kall. Bore porvorishintlean bori Rit-rovis favo zata, hem pottovpak sabar vidvan vavrit aileat. Heranchem sodd, Kristank mhotvachem bhanddar asa. BIBLE-antlem SIRAK pustok bhurgeanche porvorixi vixim borem margdorxon dita. Durdoivan hea pustokacho vapor Igorz-mata korpak khub fattim asa. Misant zanv dotonichea xikxonnat hacho bilkul aspav zaina. Hakach lagon aichim bhurgim chukichi rit-rovis apnnaitat. Kitem vaitt, kitem borem, kitem ut’tom tem sodun kaddunk gondollant poddttat. Hea borea banddarantli dekh hea fuddem tori bhurgeank mellot kai?

Bori Rit-rovis mhonnge kitem? Hantun kosle gunn aspavtat tacho ul’lekh zavop faideachem zatelem. Dusreak dukh bhogpa sarkem vo tacheo bhavna dukhovpa sarkem koslench kortub korcho na; oso nem apnnakuch poilo lagu korunk zai. Gorvachim utram, ragache zall jibevelean devunk favona. Ulovop movall ani sovkas zavpak zai. Sobav heram sovem kakutt dakhoita toslo zaunk zai. Dusreachem sangnnem sosnnikaen aikunk zai. Mud’dea bhailem ulovop aslear maie-mogan somzavpak zai. Zantteank toxem voddilank manan lekhpak zai. Avoy-bapuy chukleant asot zalear, tacher akromonn korunk favona. Bhurgim chukleant zalear mogan somzavpak zai. Kednach fott marunk favona. Dusreank naddpacho anvddo kednacho ballgunk zaina. Fokot sotak govay divpak vavrunk zai. Sodankal aplea kamant promannik aspak zai. Herank fottkirim vo aple tanki bhailim asvasona diunk favona.

Nhesop samkem moriadichem zavpak zai. Nibam koslim-i asum, apunn koslea ud’dexan nhesta tem tea-tea monxak mahiti astach. Fexonachea nanvan kudd ordi-vinglli dovrop sarkem na. Unnem anglem ghal’lim ostoreo fokot Kristi Dev-mondiraninch distat. Dusrea khoimcheach dhormant he torechea nhesnnak porvangi na. Fokot kristanvakuch asa mhonnttoch, hachem xrey dhorm-voddilank veta.

Ho lekh vachun kaim zannachea pottant chabtolem, hachi mhaka khatri asa. Sot zavn asa koddu vokhot. Tem sompeponnim konn svikarunk sodina. Hem svikarpachi tank choddant chodd monxam sovem asleli zalear; aiz sonvsar he doxer pavcho naslo. Mhonnge Atankvad upzocho naslo, na mhonn tej gothin vaddcho naslo. Azun boro vell urlolo asa. Vostu nittayer ghalpak uxir zaunk na. Poilem voilem karya asa tem bori rit-rovis vikasant haddpachem. Oxemch ghoddlear puro.

                                           ***************************

This article is published in JIVIT sep’2015 Issue.

No comments:

Post a Comment