Friday, June 26, 2015

Xikxonn xetrant nove nem, novi dixa



Xikxonn xetrant nove nem, novi dixa

                                                          - Necio D’Souza, Raia -Goa

Xikxonnachi pod’dot sudorchi oxi choddxea zannak dista. Tea khatir porje koddlean sorkara meren kagalli ani suchovnneo pavot astat. Choddxeo bherea kanar vetat. Thoddeo vevharant yetat punn chukichea margan. Tedna soglloch gondoll utpon zata; dekhik Cyber yevzonn ani Mid-day jevonn. Hantuntlean kitlosoch duddu vibadd zata, punn faido bhov unno zata. Hea chalu 2015-16 xikxonnik vorsa khatir Goy xikxonn Khatean nove nem mukhar manddleat. Xikxonnacho dorzo vaddovpak adar mellpache sonket hantun aspavtat.


Poili tem attvi vorg meren xikxonnachim sutram Kendra sorkarachea hatanim asat. Sarv Sikxa Abhiyan hancho xek soglleam xallamcher gazta. Rajyantlem sorkar hacher todd-zodd (compromise) korunk xokona. No-fail policy apnnailolean bhurgeam modem xikxonnachem mhotv unnem zalam. Xikxonn todnyache nodrek hem ailolem asa, punn samanya palokank hachi  fikir na-xi dista. Hi chalu xikxonnik pod’dot khoim pavoitit, hacher matuy niyall zaunk na. Aplim bhurgeam 9vent ani 10vent kitleo uttaboxi kaddttat tim porxim polletat. Punn hacher boro upay kaddunk fattim sortat.


Dorjedar xikxonnacho husko aslelim kaim palok amchea modem asat. Hea pasot Goy Xikxonn khateacher dobav haddop zata. Hacho porinnam mhonn khatean nove nem ghoddoileat. Bhurgeanche surokxe khatiruy kaim suchovnneo keleat. Teo vevharant haddpachi zapsaldarki dor eka iskolacher ghatlea. Ho bodol ghoddovpak kitlim iskolam toyar asot; ho ek huskeacho vixoy. Xikxonn khateachea adexak pallo divpi thoddim tori promannik iskolam hanga asat; hi ek sukh-dinni gozal. Kaim venchik iskolam dorjedar xikxonna khatir thokos ghetelim polleunk mellttat. Vidyartheanchea porzollit fuddara khatir soglle bore upay vapurtat te polleun jiv dadhos zata.


Xallechea vattharant bhurgeank borem vatavoronn nirmann korpacho adex ditana, nitollsannik chodd mhotv divpak kolloilam. Toilet ani her lagu zateleo gozali bori sividha divpi aspak zai. Sorkara koddlean durusti khatir duddu yeta to hea kamak vapurpachi hikmotuy sanglea. Choleank ani choliank veglle toilet asop xoktichem kelam.  School campus-ak sorbhonvtonnim unch ani mozbut durig aschem; favo purtech darvontte asche, zhuim 24 voram Security-cho bondabost asop gorjechem. Bhurgim xallek yetana vo portotana zomeanim vochunk suchovnni kelea. Eksurim vetanam kitem-i vankddem ghoddonk zata; oso odmas uktaila. Xallanchim vahonam ani lagu zavpi khasgi vahonam; hancher nodor dovorpak xallechea odhikareak nem ghatla. Vahon cholovpeanchi mahiti ani vagnnuk nond ghevpak xoktichem kelam. Kherit bosinim provas korpi bhurgeam khatir Lady Conductor asunk zai mhonn sanglam.


Itlem sogott ason legit xikpi bhurgeachem chit virar korpi vatavoronn khaxa bhurgeam koddleanuch utpon zaunk pavta, hacheruy Xikxonn khatean lokx oddlam. Ekech xallent sangatak xikpi bhurgim vivid sonskarantlean vaddlelim astat. Dhorm vegllo, zat veglli, prant vegllo, maim-bhas veglli, rong-rup vegllem, adi. Protekachem udarposonn veg-veglle ritin zal’lem asta. Kaim zannache porvorixint unnav astat. Hea pasot tanchi xist (discipline) vochot thoim bhigoddleli zata. Mhonnttoch hem bhurgem borea iskolant legit bexistin vagta. Heram bhurgeank tras korta. Vostunchi fodd-modd korta. Xikxokank xapotam sangta. Tanchea avoy-bapaichem mon legit somzun ghevpa sarkem asona. Hacho vaitt porinnam bore toren xikpi bhurgeank bhogcho poddta. Dekhun Xalla proxasonanim xoktin karvay korpak Khatean adex dila.


Somazant lingi ondavnnecho ronto vistarla tacho porinnam xikpi bhurgeancheruy dison aila. Chodd korun ho Internet madheoma vorvim bhitor sorop sompem zalam. Xallechea assignment-a khatir mahiti mellovpi bhurgim bhurxeo website ugoddtat. Hanvem porxim khubxea bhurgeank vaitt video polletana dekhleat. Kaim pavtti porxim hoddkileat legit ani oslea vostumcher visor ghalunk vinonti pasun kelea. Hacho probhav kitlo gombir zaunk pavtolo tem avoy-bapaynim tharavpachem. 


Iskolanim tor cheddum bhurgeank challovop, moskoreo korop, lingi oddin sotavop; adi  ghoddnneo ghoddot astat. Fattlea 4 vorsant oslea kitlexeach ghoddnneanchi nond Xikxonn Khatea kodden asa. Dekhun ‘Boro sporx/vaitt sporx’ vollkun ghevpak choliank margdorxon korpi karyaxalla ghoddoileat. Vankdde horkotik bolli poddlele cholien tabortob nixed marunk budh dilea. Tea uprant xallechea proxasonan hacher koddok upay gheunk hokum dila. Vixex Counseling Cells sthapleant. Xallanim kam korpi dor eka karmacharean vaitt gozalincher niyontronn dovrunk odhik zapsaldarki ghatlea. 


Hem sogllem vachunk, aikunk borem dista. Xikxonnik xetrant bore dis yetele oxi ast upzota. Vankddeo gozali nittayer poddpak addmellim upzotolim hantun dubav na. Mukhel oddchonn hi ki vidyarteank nibor kheast (Corporal punishment) divop sojea mellpi guneanv, oso Neay sobhecho kaido asa. Tea pasot bhurgeank kheast lavunk tticheri fattim sortat. Punn jim jagrut avoy-bapuy asat tannim odhik chotur zavpachi goroz asa. Borea kamank khand marcho asa. Aichea bhurgeank fuddarak bore nagrik ghoddovpachi zapsaldarki odhik gombirtayen svikarop kallachi goroz zaun asa. Choddxea iskolanim PTA mhonnge palok ani xikovpi hancho zomo asta. Osle zome dor eka iskolant ghoddpak zai. Avoy-bapuy ani tticherancho boro sombond aslear; bhurgeanchi vagnnuk bori urtoli ani xikxonnacho dorzo vaddik lagtolo hantun matuy dubav na. Zori poripotrokant (circular) Xikxonn Khatean lagu zatelea xikxonnik sonvsthank nemavoll dilea, tori teo yesesvi ritin vevharant haddpak palokanchea pattimbeacher adarlelem asa.


Mhonttoch Goychea bhurgeancho fuddar porzollit korpak ami vavrum-ia!
                                                                  **********************
This article is published in JIVIT , a popular Konkani monthly  in Issue July 2015.


No comments:

Post a Comment